Archiwum ZUS

[MariaŁopaciuk]

W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych ( ZUS ) upatruję kolejne cenne źródło pozyskania dokumentów z przeszłości naszych najbliższych przodków : dziadków i rodziców.

Przechodząc na emeryturę składali oni wówczas w ZUS-ie szereg dokumentów takich jak :
- akt urodzenia
- akt ślubu
- świadectwa szkolne
- zaświadczenia z kolejnych miejsc pracy

Czy ktoś juz z Forumowiczów próbował pozyskać dokumenty z tego źródła ? Jak długo one są tam przechowywane ?

[Aneta]

Hmm przyznam się, iż nigdy o tym nie pomyślałam. Czy jest szansa na pozyskanie kopii takich dokumentów?

[whanak]

Mario,

nie wiem, czy miałaś/masz do czynienia bezpośrednio z tą instytucją, ale z własnego doświadczenia wiem, że odszukanie czegokolwiek w archiwach tej instytucji jest moim zdaniem zadaniem niewykonalnym. Mają jako taką kontrolę nad składkami i płatnikami od momentu wprowadzeniu rejestracji komputerowej (kilka ostatnich lat) , ale wcześniejsze dane raczej pochłonęła czarna dziura (dlaczego przy staraniu się o emeryturę trzeba skłądać te wszystkie dokumenty ? ano dla tego, że z archiwum nie są w stanie wyciągnąć informacji kto, ile i kiedy zapłacił...)
Niemniej życzę powodzenia i proszę, byś zdała relację jeśli tą drogą uda Ci się cokolwiek uzyskać...

Pozdrawiam
W.

[mateusz1010]

Witam!
Bardzo ciekawy temat został poruszony. Szkoda, że nikt nie miał już styczności z tym wcześniej. Chętnie wysłuchałbym osoby która wyciągała jakieś dane poprzez ZUS. Odnośnie twojej wypowiedzi Marysiu, to zdaje mi się, że świadectwa szkolne (jeśli chodzi o lata 50) nie były wymagane z racji tego iż wiele dokumentacje wielu szkół pogineły, ale nie na pewno.

Pozdrawiam

[jurek10]

Witam

Niedawno osoba z rodziny otrzymała odpowiedź z ZUS. Pytała stosowny oddział ZUS o oryginały dokumentów dotyczących jej rodziców zmarłych w latach 1970-tych.
Oto wybrane cytaty z odpowiedzi:

"ZUS w ... uprzejmie informuje, że zgodnie z instrukcją kancelaryjną ZUS dokumentacja dotycząca wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych w latach 1970 do 1988 zakwalifikowana była do dokumentacji niearchiwalnej i okres przechowywania tej dokumentacji wynosił jeden rok od daty zaprzestania wypłaty renty lub emerytury.
...
Toteż dokumentacja uległa likwidacji."

Pozdrawiam,
Jurek

[Jarek_Orszulak]

Szukając danych dot. np. rodziców, proponuję liczyć na informacje z ZUS jedynie odnośnie miejsca ich zatrudnienia, o ile nie mamy takiej wiedzy, a dopiero z ich zakładów pracy (lub z archiwów akt pracowniczych) można próbować wydobyć takie dokumenty.

[Gośka]

Ja próbowałam szukać w ZUS-e. Nie wiem czy mogę pisać w jakim mieście :? W każdym bądź razie życzę szczęścia szukającym. Napisałam list z prośbą i wyjaśnieniem sprawy. Jakoś po pół roku zadzwoniłam, oczywiście nikt jak się okazało nie ruszył palcem w mojej sprawie i od nowa musiałam wszystko tłumaczyć. Mogłabym tłumaczyć i pięć razy aby to dało jakieś rezultaty :evil: Otrzymałam wiadomość, że dokumenty zostały przeniesione do drugiego miasta (odległość ponad 200km) i będą szukać (prawda była :evil: ) Potem za jakiś czas napisałam kolejne pismo i dopiero wtedy dostałam odpowiedź, że nie mają takowych dokumentów :shock: A chodziło mi o rok 1974 więc nie jakieś zamierzchłe czasy. Jak dla mnie ZUS jest instytucją do zaorania. Dodam jeszcze, że szukałam dokumentów dotyczących brata mojej babci i w jego zakładzie pracy dowiedziałam się, że w momencie przechodzenia na rentę dołączył pismo dotyczące jego udziału w walkach Hubalczyków, więc chyba mogą być tam dokumenty dotyczące nie tylko kariery zawodowej. :?
Pozdrawiam - Gośka Niedźwiadek

[Jaś]

chodziło mi o rok 1974 więc nie jakieś zamierzchłe czasy
szukałam dokumentów dotyczących brata mojej babci

Szukałam dokumentów dotyczących mnie samej i lat 86-89 i efekty wcale nie były lepsze! Nie znam instytucji posiadającej większy bałagan niż ZUS!

[MariaŁopaciuk]

Dziękuję wszystkim za podzielenie się swoimi doświadczeniami z instytucją ZUS-u ! ! !

Ja mam nadzieję odnaleźć tam dokumenty dotyczące swojego dziadka zmarłego w 1968 roku w wieku 87 lat.
Wiem, że takowe świadczenia z ZUS-u otrzymywał, nie mniej nie wiem od którego roku i jakie ?
Coraz bardziej zaczynam się zastanawiać jakie świadczenia - świadczenia emerytalne, emeryturę zagraniczną, rentę starczą ? ? ?
Czym więcej się zastanawiam tym więcej

Gra warta zachodu, gdyż dziadek był repatriantem z 1958 roku i musiałby dokumentować swoją pracę w okresie przedwojennym, jak i powojennym w woj. lwowskim ( rafineria w Drohobyczu ). Przyjeżdżając do Polski w 1958 roku miał 77 lata i posiadał "rentę starczą" wydaną w 1957 roku przez Drohobycki Miejski Oddział Zabezpieczenia Socjalnego ( posiadam ten dokument w wersji tłumaczonej na j.polski przez przysięgłego tłumacza z okresu składania przez dziadka dokumentów do ZUS )
Czy obowiązywały w latach 60-tych pomiędzy PRL a ZSRR jakieś wzajemne umowy o świadczeniach emerytalno-rentowych ?

Czytając Wasze posty widzę, iż widoki na odnalezienie tych dokumentów są niestety marne
Nie mniej złożyłam podanie o ich udostępnienie do Oddziału ZUS-u do którego dziadek podlegał ze względu na zamieszkanie.
Pani czytając przy przyjmowaniu tego podania zrobiła :shock: :shock: :shock: i minę miała
Nie ustępowałam i prosiłam o przyjęcie podania - pani dodała iż powinnam skierować to podanie do Archiwum Akt Nieczynnych niniejszego Oddziału ZUS-u,
co uczyniłam.

Teraz czekam na odpowiedź - jak ją dostanę to się z Wami nią podzielę.

Pozdrawiam
Maria

[Lipińska_ Halina]

Ja też pisałam do ZUS-u z podobną prośbą . Otrzymałam odpowiedź na swoje pismo, a w nim prośbę o podanie numeru świadczenia oraz informacji, jaki oddział ZUS wypłacał to świadczenie. Niestety nie znam tych danych, bo tu chodzi o lata 1960-1975 i z tego, co sobie przypominam, to zmieniały się oddziały ZUS co i rusz. Ale może komuś sie poszczęści, myślę, że warto szukać także i w ZUS-ie. Pozdrawiam i życzę powodzenia w poszukiwaniach. Halina

[Claire]

Witam serdecznie (po urlopie )

kilka słów o moich pozytywnych doświadczeniach z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie.

Otrzymałam ostatnio odpowiedź na mój wniosek o udostępnienie oryginałów lub kopii dokumentów dotyczących moich nieżyjących przodków. Lata, w których zmarli moi krewni wyszczególnieni w piśmie do ZUS-u zamykał się w przedziale czasowym: 1959-2007. Zdawałam sobie oczywiście sprawę z faktu, że w większości przypadków dokumenty się mogły nie zachować, ale spróbować przecież nie zaszkodzi.

W odpowiedzi na mój list ZUS poprosił mnie o wykazanie pokrewieństwa z poszukiwanymi przeze mnie osobami. Wykorzystując swój urlop, pobiegłam czym prędzej do odpowiedniego Oddziału w Warszawie, zabrawszy ze sobą plik dokumentów metrykalnych, które na miejscu zostały skopiowane przez urzędniczkę. Zaraz potem wyrosły przede mną dwie pękate teczki dokumentów związanych z moim dziadkiem (zm. 2007) oraz babcią (zm. 1984) – nic więcej się niestety nie zachowało. Urzędniczka poinformowała mnie, że tego typu dokumenty archiwizowane są 10, czasem 15 lat od śmierci emeryta. Jak jednak widać na przykładzie mojej babci, wyjątki się zdarzają.

Dokumenty, jakie znalazłam w teczkach były następujące:
- obszerna dokumentacja medyczna (orzeczenia lekarskie, zaświadczenia, wyniki badań) – służąca w celu ubiegania się o rentę inwalidzką
- listy kierowane do ZUS-u
- dwa oryginalne zdjęcia dziadka
- akt zgonu babci
- zeznania świadków dotyczące działalności dziadka z okresu okupacji
- cała masa innych dokumentów typowo ZUS-owskich mających mniejszą wartość genealogiczną (np. finansowe)

Z ogromu wyżej wymienionych dokumentów miałam wskazać te, które mnie interesują. Urzędniczka poinformowała mnie, że nie wszystkie dokumenty będą mogły zostać udostępnione z uwagi na różne przepisy, następnie zostaną one skopiowane i przesłane bez żadnych opłat na mój adres.
Czekam zatem z niecierpliwością na przesyłkę!

Pozdrawiam,

[MariaŁopaciuk]

Czekam na odpowiedź - jak ją dostanę to się z Wami nią podzielę

Odpowiedż nadeszła po 3 tygodniach - wcześniej miałam miłe w tonie 2 telefony aby doprecyzować zawarte w moim podaniu dane.

" W odpowiedzi na Pani pismo dotyczące pozyskania dokumentacji po zmarłym dziadku .... Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku Wydział Świadczeń Emerytalno-Rentowych uprzejmie informuje, iz zgodnie z obowiązującymi przepisami dokumentacja emerytalno-rentowa jest przechowywana przez 25 lat licząc od roku w którym nastąpił zgon świadczeniobiorcy.
Z uwagi na powyższe dokumenty Pana ..... uległy kasacji w 1993 roku."

Pomimo negatywnego dla mnie wyniku poszukiwań czuję się usatysfakcjonowana podejściem tego oddziału ZUS-u do mojej prośby.

Pozdrawiam
Maria

[mateusz1010]

Witam!
Ja też musze się pochwalić, że ZUS dla mnie ( a wpradzie dla mojej mamy, pod którą się podszyłem, ale za jej zgodą:D)okazał się łaskawy. W odpowiedzi na pismo, ZUS odpowiedział, że żadnej przeszkody w wydaniu kserokopii zmarłych przodków nie widzi, potrzeba tylko dane i ostatni adres zamieszkania. Teraz czekam jak potoczą się dalsze losy...
Pozdrawiam

[doplos]

Witam!Ja miałam bardzo miłe i owocne kontakty z ZUSem w Chorzowie.Ocalały dokumenty moich rodziców i mojej babci i dziadka ze strony matki, który zmarł w 1983r.Przesłano mi jak sądzę-skarby dla genealoga-np.akt małżeństwa dziadków z 1941r oraz wszystkie zaświadczenia o zatrudnieniu - oryginały.Musiałam jedynie napisać oświadczenie o moim pokrewieństwie z osobami, o których dokumenty ubiegałam się .Pozdrawiam Joanna

[JanuszW]

Ja mam podobna sprawe ale z okresu miedzywojennego

Z racji ze to ciekawe dane to przytocze je tutaj.Pradziadek moj wlaczyl w 1918 roku i byl ranny.Dostawal pozniej z tego co wiem z relacji ustnej dodatek wojskowy do emerytury.Po wojnie zostalo mu to juz niestety zabrane.Proboje dociec za co to otrzymywal i dociec tym samym czegos wiecej na temat jego sluzby w wojsku i walkach podczac wyzwalania kraju.




W okresie międzywojennym świadczenia przysługujące kombatantom wypłacały - jak się wydaje - Wydziały Emerytur i Rent Izb Skarbowych. Te ostatnie działały zapewne w miastach wojewódzkich, stąd ich dokumenty przejęły prawdopodobnie odpowiednie terenowe archiwa państwowe. Pomocna w poszukiwaniach może być także Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych (http://www.aan.gov.pl).

Przed wojną obowiązywało szereg ustaw, na podstawie których kombatanci otrzymywali świadczenia ze Skarbu Państwa. Trzysta złotych, taką rentę Pan wspomina, to była tzw. pensja orderowa przysługujaca Kawalerom Orderu Wojennego Virtuti Militari. Było to 300 zł rocznie, a nie miesięcznie. Gdyby pradziadek miał Krzyż VM, to informacji o jego nadaniu należy szukać w Centralnym Archiweum Wojskowym (http://www.caw.wp.mil.pl)

Po II wojnie światowej zlikwidowano tak zwane pensje orderowe, ale w to miejsce podwyższono o ustalony procnt emerytury odznaczonych. Ważną rolę odegrał tutaj dekret z 25 czerwca 1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników
i ich rodzin (Dz. U. z 1954 r. Nr 30 poz. 116 z późn. zm.).

(Z tego co mi wiadomo pradziadek niemial VM a CAW milczy na temat innych odznaczen )

Zarys historii przedwojennego prawa kombatanckiego:

W pełni nowoczesne ustawodawstwo kombatanckie zaczęło kształtować się w Europie dopiero po I wojnie światowej. Pozostawało to w bezpośrednim związku z niespotykanym wcześniej na taką skalę zjawiskiem demobilizacji setek tysięcy żołnierzy państw uczestniczących w zmaganiach wojennych. Także w Polsce, niedługo po odzyskaniu niepodległości, uchwalonych zostało kilka ustaw nadających uprawnienia materialne
i honorowe weteranom powstań narodowych i inwalidom wojennym.

Ustawą z 2 sierpnia 1919 r. o stałej pensji dla weteranów powstania 1831 i 1863 r. sejm ustalił prawo weteranów powstań do dożywotnich świadczeń ze Skarbu Państwa. Już
18 grudnia tego samego roku prawo to rozszerzono na uczestników niepodległościowego zrywu w 1848 r. Początkowo renty kombatanckie przyznano powstańcom nie posiadającym własnych środków utrzymania lub mającym niskie dochody własne, jednak po kolejnej nowelizacji wspomnianej ustawy ograniczenia te zostały uchylone. Ostatecznie uprawnienia tej grupy kombatantów uporządkowała nowa ustawa z 23 marca 1922 r. w przedmiocie zaopatrzenia weteranów powstań narodowych z 1831 r., 1848 r. i 1863 r. oraz wdów po nich .

Następną grupę beneficjentów prawa kombatanckiego ustanowiło rozporządzenie Prezydenta RP z 6 marca 1928 r. o zaopatrzeniu byłych skazańców politycznych . Mocą rozporządzenia
prawo do rent otrzymały ofiary najcięższych represji – pobyt w więzieniach i aresztach przez co najmniej 1 rok lub na zesłaniu przez co najmniej 2 lata – nie posiadające własnych dochodów.

Wreszcie na koniec analogiczne świadczenia przyznano dekretem Prezydenta RP
z 13 stycznia 1936 r. o zaopatrzeniu szczególnie zasłużonych w walkach o niepodległość Państwa Polskiego, a potem ustawą z 2 lipca 1937 r. o zapewnieniu pracy i o zaopatrzeniu uczestników walk o niepodległość państwa Polskiego, pozbawionym środków do życia kombatantom, którzy zostali odznaczeni Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Krzyżem Niepodległości lub Medalem Niepodległości . Wszystkim uczestnikom walk o niepodległość zapewniono jednocześnie preferencje przy zatrudnianiu w instytucjach i przedsiębiorstwach państwowych i prywatnych. Część uprawnień po skazańcach i uczestnikach walk dziedziczyli członkowie najbliższej rodziny zmarłego – wdowy, dzieci i rodzice.
Obok aktów prawnych adresowanych m.in. do najstarszych wiekowo reprezentantów środowisk kombatanckich rozwijało się ustawodawstwo inwalidzkie. Dnia 18 marca 1921 r. sejm uchwalił ustawę o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i ich rodzin . Z dobrodziejstw tej ustawy mogli korzystać zarówno kontuzjowani żołnierze polskich formacji wojskowych, jak
i pochodzący z armii zaborczych. Zastąpiła ją ustawa z 17 marca 1932 r. o zaopatrzeniu inwalidów , utrzymująca wcześniejszy katalog beneficjentów, przy równoczesnym nakazaniu weryfikacji przyznanych już rent inwalidzkich. Liczne skargi na niekorzystne dla inwalidów decyzje organów rentowych spowodowały konieczność powołania w 1935 r. specjalnego Inwalidzkiego Sądu Administracyjnego do ich rozpatrywania. Wspomniany Sąd działał przy Naczelnym Trybunale Administracyjnym. Tę bodajże pierwszą w Polsce masową weryfikację uprawnień kombatanckich (inwalidzkich) przerwał wybuch II wojny światowej .
Symboliczne znaczenie miało uchwalenie ustawy z 1 sierpnia 1919 r. Orderu Wojskowego „Virtuti Militari”, a następnie z 25 marca 1933 r. o Orderze Wojennym Virtuti Militari . Przyznawały one posiadaczom tego historycznego i najwyższego odznaczenia wojennego, jako weteranom szczególnie zasłużonym dla państwa, szereg - nie tylko honorowych - przywilejów kombatanckich. Z innych aktów prawnych ustanawiających honorowe przywileje kombatanckie należy wymienić także ustawę z 18 grudnia 1919 r. o przyznaniu stopni i praw oficerskich weteranom roku 1831, 1848 i 1863 . Na jej podstawie nadano powstańczym żołnierzom i podoficerom stopnie podporuczników i awansowano powstańczych oficerów.
Ustawodawstwo socjalne II Rzeczypospolitej tylko w nielicznych przypadkach przewidywało możliwość przyznania świadczeń specjalnych kombatantom nie będącym inwalidami wojennymi. W związku z powyższym w 1938 r. renty inwalidów wojennych otrzymywało
94 262 b. żołnierzy (ok. 2/3 to żołnierze armii zaborczych) i 109 973 osoby pozostałe po inwalidach (wdowy, sieroty, rodzice), natomiast z innych rent specjalnych korzystało dodatkowo 234 kombatantów (weteranów i uczestników walk), 1530 osób represjonowanych (skazańców) i 1832 osoby pozostałe po kombatantach i ofiarach represji .
Przedwojenne ustawy stwarzały możliwość pozbawienia uprawnień przysługujących kombatantom (w tym inwalidom wojennym) i ofiarom represji w przypadku skazania za czyn karygodny prawomocnym wyrokiem, połączonym z utratą praw do zaopatrzenia z funduszów publicznych lub utratą praw obywatelskich. Ponadto, w razie udowodnienia
b. skazańcowi współpracy z władzami śledczymi państw zaborczych, tracił on prawo do świadczeń rentowych. W przypadku wdów po uprawnionych taki sam skutek prawny przynosiło powtórne małżeństwo.
W II Rzeczypospolitej nie powołano jednej centralnej instytucji zajmującej się sprawami kombatanckimi. Wykonanie wyżej wymienionych ustaw było powierzone Ministerstwu Spraw Wojskowych, Ministerstwu Skarbu i Ministerstwu Opieki Społecznej. Wnioski
o przyznanie pensji i rent przysługujących weteranom, uczestnikom walk o niepodległość
i skazańcom weryfikowały specjalne komisje złożone z przedstawicieli rządu oraz stowarzyszeń kombatanckich i ofiar represji.


Pozdrawiam Janusz