FORGEN

Witam!
Proszę o informacje dotyczące nazwiska Żołyński. Z góry dziękuję
Sylwia

Witaj Sylwio

Żołyński (bez daty źródłowej) – w grupie nazwisk pochodzących od staropolskiego żołna ‘dzięcioł’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Witam.
Jestem również zainteresowany pochodzeniem nazwiska Żołyński. Jak dotychczas to zetknąłem się z informacją, że to nazwisko pochodzi od żołny – staropolskiej nazwy dzięcioła.
Czy jest możliwym, że nazwisko Żołyński może pochodzić od nazwy miejscowości
Żołynia – pow. łańcucki, woj. podkarpackie. Miejscowość ta istniała już w XIV wieku. Najstarsza wzmianka pisemna pochodzi z dokumentu z roku 1450. Pierwsza pisemna historyczna wzmianka o żołyńskim sołectwie pochodzi z 1508 roku. Pierwotnie to Machowice , przez jakiś czas Lubomierz (za czasów Lubomirskich). Według tradycji nazwa Żołynia wywodzi się od żołędzi lub koloru żółtego. W średniowieczu i później rosły tu, żółkniejące jesienią lasy dębowe,
z których żołędzie miano wykorzystywać jako paszę dla zwierząt gospodarskich ( informacja ze strony internetowej dot. Żołyni)

Witam

Etymologia, którą podałam za profesorem Rymutem, jest udokumentowana i z pewnością starsza. Nazwisko Żołyński ma charakter odmiejscowy. Z powodzeniem może pochodzić od nazwy miejscowej, jeżeli udokumentowany jest jego związek z miejscowością.

I powtórzę: Najlepsze etymologie nazwisk tworzą zainteresowani jego pochodzeniem genealodzy

Podejrzewm że to nazwisko nie ma nic wspólnego z Żołynią.W każdym razie nie spotkałem się z tą rodziną w historii Żołyni i Rakszawy.
Żołyńscy /ale linia herbowa/to raczej ziemia kijowska.
Stefan

Teoria o związku nazwiska Żołyński z Żołynią może być prawdopodobna, aczkolwiek byłoby to powiązanie pośrednie. W metrykach z parafii w Grzymałowie pow. Skałat (na Kresach – dawne woj. tarnopolskie) znalazłem zapis o ślubie w dn. 16.04.1758 Stanisława Niewesół i Katarzyny Żołyńskiej. W księgach tej parafii z XVIII w. (a są zachowane praktycznie kompletne) często pojawiają się takie nazwiska jak Fus, Karakuła, Mach vel Machi, Nicpoń, Piestrak, Pindara, Szozda (celowo wybrałem te najbardziej charakterystyczne), które często występują w Żołyni. Wg legendy rodzinnej moi przodkowie mieli uciec z Żołyni na wschód, prawdopodobnie zrobiło tak więcej rodzin, gdyż pod koniec XVII w. i na pocz. XVIII w. ucieczki chłopów pańszczyźnianych z Żołyni były popularne. Natomiast tereny okolic Skałatu i Trembowli po wojnach z Kozakami, Tatarami i Turkami były kompletnie wyludnione, przez co uciekinierom udawało się uzyskać opiekę tamtejszej szlachty próbującej odbudować zniszczone wojną tereny i tym samym umknąć przed dotychczasowymi panami. Możliwe jest, że takich warunkach nazwisko Żołyński ukształtowało się w nowym miejscu jako dotyczące osoby pochodzącej z Żołyni i w tym wypadku byłoby to nazwisko czysto chłopskie.