Nazwiska pochodzenie zydowskiego

[Joanna J]

a nazwisko Mordka? z tego co wiem to tak ale chce sie upewnic:)
[podpis!!!]

Mój dziadek opowiadając kiedyś o życiu w swojej wsi przed wojną wymieniał często osobę , którą nazywał " Żydek Mordka". Zawsze myślałam, że chodzi o przezwisko nadane jakiejś osobie o pochodzeniu żydowskim. Wieś obfitowała z przezwiska z uwagi na wiele osób o takich samych imionach i nazwiskach.
W tym roku w AP w Pińczowie natrafiłam na akta sprawy cywilnej z rejonu Buska Zdroju z 1939 roku :

Mordka Rozencwaj przeciw Lejbuś Lawenberg.

Może Mordka to imię , które z czasem przekształciło się w nazwisko?

[Fronczak Waldemar]

Dobrze kombinujesz z tym imieniem
Mordka, to zdrobnienie od Mordechaj.

Co do nazwiska to naprawdę trudno wróżyć z fusów.
Polecam swoje artykuły w sprawie nazwisk noszonych przez Żydów.

[Matysiak]

Utarło się że typowo żydowskimi nazwiskami są nazwiska typu:

Goldberg = (niem.) złota góra
Blumental = (niem.) kwiatowa dolina
Rotschild = (niem.) czerwona tarcza
Goldrauch = (niem.) złoty dym
itp. itd.

Choć często tak jest. Tak samo często jak to że Kowalski to polskie nazwisko.

Ale również wśrod nazwisk chłopskich powstawały połączenia podobne do tych powyżej. Przykład nazwiska mojej prababki (100% chłopki): Misztal.

Mist-tal = (niem.) gnojowa dolina

Z kolei mogę podać kilka przykładów nazwisk żydowskich z Działoszyna z XIX w, które równie dobrze mogłyby być noszone przez chłopów:

Klin, Kasztan, Skowronek, Stawski, Kłunowski, Bobrowski, Kromołowski, Gnusław, Nowicki, Skorupa, Wołkowicz, Olesiński, Michałowicz, Kraszkowski, Widawski, Szczycki, Czyżewski, Piotrkowski, Pogoda, Dalikowski, Szczerbak, Truskolaski, Chłop itp. itd.

A więc: szukać, szukać i jeszcze raz szukać.

Pozdrawiam

[Fronczak Waldemar]

Piotrze, rozumiem, że czasami trudno jest czytać dokładnie cały wątek, dlatego też pozwalam sobie ponownie wskazać link do moich gawęd o nazwiskach żydowskich. Starałem się tam ukazać całość zagadnienia w sposób przekrojowy.
http://www.tgcp.pl/index.php?option=com ... Itemid=139
Co do przytoczonych przez Ciebie nazwisk, to widzimy wśród nich trochę potocznych nazwisk przymiotnikowych (np. Klin, Kasztan, Skowronek, Pogoda), jak też nazwiska dość typowe dla Żydów, a tworzone od nazw miast i miasteczek (np. Kromołowski, Olesiński, Widawski, Truskolaski). Bardzo rzadko są natomiast notowane nazwiska noszone przez Żydów, a tworzone od nazw wsi, których przykłady również tu chyba widzimy.
Dwa z wymienionych nazwisk, to typowe patronimiki, które mogły się przekształcić w stałą nazwę osobową (Wołkowicz i Michałowicz).

[Matysiak]

Waldemarze. Oczywiście znam Twoje "Gawędy". Przeczytałem je już dużo wcześniej.

A propos jeszcze nazwisk żydowskich to proces ich tworzenia trwał właściwie aż do 1939 roku, do chwili wielkiej ich zagłady. Nie zapomnę nazwiska Żyda z jakiegoś XX wiecznego spisu które brzmiało "Chaim Telefon".

A to nazwisko "Moś" to wogóle mi najbardziej do chłopskiego pasuje. Ale to tak tylko "na wyczucie" mówię.

Pozdrawiam Serdecznie

[megre]

Hallo
Tu strona po niemecku , jak jest historia z nazwiska zydowska
http://de.wikipedia.org/wiki/J%C3%BCdis ... milienname

Zydzi mieli do 18 wieku tylko imie i imie ojca ( patronym) a potem w francii i w niemcech dostali nazwisko.
Trzeba czytac
pozdrowienie Robert

[Fronczak Waldemar]

Robercie, to ciekawy artykuł, który linkujesz, ale dotyczy kształtowania się nazwisk żydowskich w krajach niemieckich, podczas gdy my tu mówimy o terenach Królestwa Polskiego.
Sprawę patronimików omówiłem w swoich "Gawędach", których jak widzę nie czytałeś, skoro starasz się nam o tym przypomnieć.
Co do jednego jesteśmy zgodni: trzeba czytać.

[Carloz]

Witam serdecznie,

Odkrywając dziś nazwisko pra...babci - nie mogłem oprzeć się zadaniu pytania w tym temacie. Mianowicie nazwisko Jonasz (zapewne z okolic Mławy) - czy można założyć spore prawdopodobieństwo żydowskiego pochodzenia tej rodziny?

Wklejam również dwie wzmianki o owej pra...babci, imię i nazwisko spisane w cyrylicy - ale chyba jest ten Jonasz: http://oi50.tinypic.com/25altfa.jpg

Pozdrawiam,

[Bozenna]

Nie, Karolu, pochodzenie nazwiska od hebrajskiego imienia nie swiadczy o zydowskich korzeniach tej rodziny.
Poszukaj aktu urodzenia (chrztu) pra...babci.
Pozdrowienia,
Bozenna

[Mariusz_Formanowicz]

W uzupełnieniu.

W zapisach z II połowy XVIII wieku, pochodzących z księgi zaślubionych, spotkałem się z informacją, że pan młody był "convertitus de judaesimus" (= konwertytą z religii mojżeszowej), czyli potocznie mówiąc przechrztą. To także może być dowodem żydowskiego pochodzenia. A propos nazwisko żeniącego się było typowo polskie: Dobrowolski.

M. Formanowicz

[mariamazur]

nazwisko żeniącego się było typowo polskie: Dobrowolski. M. Formanowicz

to akurat o niczym nie świadczy, ponieważ do początków XIX wieku Żydzi nie nosili nazwisk. Dopiero władze zaborcze (pruskie i austriackie) zaczęły im nadawać nazwiska. W XVIII wieku Żydzi zmieniający wyznanie na ogół zmieniali też imię i przybierali nazwisko, często nazwisko ojca chrzestnego lub wywodzące się od nazwy miejsca zamieszkania. Dopiero mniej więcej od pierwszej ćwierci XIX wieku konwertyci pozostają przy swoim nazwisku, jednocześnie zmieniając lub sprowadzając do formy z polskiego kalendarza świętych, imię noszone przed chrztem.

[Mariusz_Formanowicz]

Maciej Dobrowolski, konwertyta o którym napisałem wcześniej, posiadał nazwisko przynajmniej od czasu ślubu w 1756 roku. Jego dzieci, a później wnuki i kolejne pokolenia, chrzczone były pod jego nazwiskiem.

O "popularności" nazwiska Dobrowolski wśród osób pochodzenia żydowskiego, świadczy również zapis pochodzący z Tek prof. Dworzaczka:

76 (Czempiń)
1742.27/3. ochrzczony Żyd Józef Jakub Dobrowolski -- chrz. Ludwik Szołdrski wojewoda inowrocławski i Franciszka Szołdrska starościna łęczycka i córka starsza Żyda Franciszka Anna - chrz. Marjanna Szołdrska wojewodzina inowrocł. i Maciej Poniński stolnik wschowski, 2-ga córka Wiktorja Marjanna - Franciszka Ponińska stolnikowa wschowska i Władysław Szołdrski starosta łęczycki

M. Formanowicz

[mariamazur]

Nie zrozumiałeś mnie. Ja nie negowałam tego nazwiska, tylko odnosiłam się do Twojego wpisu w kontekście wcześniejszych wypowiedzi (czy brzmienie nazwiska świadczy, czy nie o pochodzeniu).
Twój Dobrowolski nosił je nie od daty ślubu, tylko najprawdopodobniej od daty chrztu. A jego brzmienie mogło pochodzić od - jak tłumaczyłam powyżej, albo w ten sposób ksiądz podkreślił jego dobrą wolę zmiany religii - ale ustalenie przyczyn nadawania takiego akurat nazwiska już by wymagało szerokich badań porównawczych.

[Mariusz_Formanowicz]

Mario !

Rozumuję dokładnie tak jak Ty

Mariusz

[Fronczak Waldemar]

O nazwiskach neofitów (m. in. o Dobrowolskich) napisałem trochę w sąsiednim wątku. Może warto przeczytać?
Gawędy o nazwiskach żydowskich