Metryka Franciszkańska

[wicy]

Późno bo późno, ale znalazłem skany z metryki franciszkańskiej (II kataster galicyjski) interesującej mnie wsi.
Według wykazu (http://www.szukajwarchiwach.pl/29/280/0 ... e#tabSerie) kataster podzielony jest na:
- mapy
- szkice polowe
- szkice indykacyjne (cokolwiek to jest?)
- operat
- arkusze posiadłości gruntowej
- wykazy zmian
Mapy z roku 1845, wydrukowane 1:1 pokazywane były autochtonom i - jakież było moje zdziwienie - okazało się, że - jak mówią - prawie nic się nie zmieniło. Na podstawie granic dziedzin z 1845 r. obecni własciciele byli w stanie ustalić, które pole do kogo należy i twierdzą, że granice są niemal niezmienione. Gorzej sprawa wygląda w przypadku działek w pobliżu siedlisk, które częściej były dzielone pod nowe domy, czy podziały małżeńskie.

Przeglądając kataster mam takie wątpliwości i pytania, na które nie znajduję odpowiedzi:
1) szukajwarchiwach - w przypadku interesującej mnie Kasinki Małej - podaje w serii zasobu (10.1 Limanowa) tylko mapy. Czy oznacza to, że reszty katastru brak w ogóle, czy tylko brak w archiwum w Krakowie? Jak ustalić, czy do tej konkretnej serii istnieją pozostałe części katastru i gdzie?
2) mapy zawierają katastralne numery działek i domów. Czy da się na podstawie mapy w konfrontacji z inną częścią katastru (operat lub posiadłości gruntowe) ustalić numer domu? Chyba chodzi tu o tzw. policyjny nr domu, tzn. ten, który podawany jest w metrykach kościelnych.

[Magdalena Smolska Kwinta]

Cześć Wicy
Operaty do metryki franciszkańskiej przechowuje archiwum lwowskie. Szczerze powiem, że jeszcze nie porównywałam zawartości operatów z informacjami zawartymi na mapach katastru.
Będę musiała się przyjrzeć. Sygnatura dla Kasinki Małej: Operaty metryki józefińskiej IV-242, franciszkańskiej IV-86.

[wicy]

Buuu.... to oznacza, że najpewniej nigdy ich nie obejrzę

[Pawłowski_Henryk]

Mapy z 1845 dotyczą tzw III Katastru Galicyjskiego. Do metryki franciszkańskiej jak i józefińskiej map nie sporządzano o ile mi wiadomo- tzn było kilka ale to rzadkie przypadki, w większości poprzestano jedynie na operatach- chyba że ktoś widział takie mapy to proszę o linka, chętnie je obejrzę.
Co do numeracji domów to trzeba być odstrożnym- numer na mapie III katastru jest inny niż numer domu podany w operacie- o ile pamiętam w samym operacie było takie zestawienie numeru z mapy i numeru "operatowego"- ale tego nie jestem pewien- w każdym razie ja wiedząc gdzie moi przodkowie mieszkali w połowie XIX wieku ustaliłem właściwy numer

co do możliwości poznania operatów z metryk józefińskiej i franciszkańskiej to proszę poszukać tego wątku na genealodzy.pl - znajdzie Pan tam kontakt do ludzi którzy odpłatnie przefotografują dla Pana żądane metryki i prześlą mailem.

Ponadto po kilku lat pracy nad genealogią nie wytrzyma Pan i sam pojedzie do Lwowa- ja w każdym razie planuję w tej zimy lub na wiosnę:)
Dla mnie nieosiągalne jest Kriegsarchiv w Wiedniu ale pewnie za jakiś czas zapukam i tam

[wicy]

Pozwolę sobie na próbę uściślenia na podstawie tego co znalazłem i wyczytałem (bo moja osobista wiedza jest żadna). Nie ma III katastru galicyjskiego. Wprowadzanie takich skrótów myślowych może tylko wprowadzać w błąd szukających. Faktycznie mapy do katastru józefińskiego chyba nie istnieją, jednak mapy z okresu 1818-1858 (1817-1861) są mapami wykonywanymi w ramach spisu i pomiarów gruntów zarządzonych przez Franciszka I. Dlatego też są elementem II katastru, choć istnieją zapewne rozbieżności czasowe powstawania map oraz ksiąg/operatów.
Cytując za Agatą Zachariasz z Roczników Geomatyki 2007:
"...kolejne prace spowodowały wprowadzenie stałego katastru. Podstawą prawną do jego wykonania był patent cesarza Franciszka I z 23 grudnia 1817. W latach 1817-1861 na obszarze całego państwa przeprowadzono pomiar szczegółowy 30556 gmin katastralnych (Galicję mierzono w latach 1819-1858). Ta tzw. metryka franciszkańska zawiera≥a opis i pomiar wszystkich gruntów użytkowych oraz obliczenie dochodu z nich na podstawie urodzaju."
I dalej:
"W skład operatu wchodzą: mapy, księgi i akta:
Mapy - /.../ charakteryzują się następującymi cechami /.../ 4. Jednolita numeracja parcel dla całej gminy katastralnej, podana w liczbach całych, 5. rozróżnienie parcel gruntowych od budowlanych (np. kolorem) /.../
Księgi zawierają: 1. rejestr parcel, 2. arkusze posiadłości gruntowej, 3. arytmetyczny spis posiadaczy, 4. alfabetyczny spis posiadaczy, 5. wypisy hipoteczne.
Akta zawierają: 1. wykazy przybytków i ubytków, 2. manualia (szkice polowe, robocze), 3. szkice indykacyjne - odbitki litograficzne map z naniesionymi pomiarami polowymi."

Wynika z powyższego, że w Archiwum Narodowym w Krakowie znajduje się część operatów (operat jest jednostką szerszą niż mapy, księgi, akta i obehmuje te 3 pozycje) w postaci Map.
Księgi znajdują się we Lwowie.
Część Akt znajduje się w Krakowie - manualia, jak: szkice polowe, operaty pomiarowe, szkice indykacyjne. Nie wiem gdzie znajduje się pozostała część Akt w postaci wykazu przybytków.

W SZWA zawieruszają się czasami tabele, które wyglądają na część Ksiąg - np. http://www.szukajwarchiwach.pl/29/280/0 ... Yan6MeL4RA Wygląda to na pierwszą część Ksiąg - rerjestr parcel.
Akurat dla interesujacej mnie wsi są tylko mapy. Wychodzi na to, że najbardziej interesuje mnie teraz część operatu w postaci ksiąg, a ściślej: arkusze posiadłości gruntowej i alfabetyczny wykaz posiadaczy.

Czy ten ogólny opis II katastru galicyjskiego (metryki franciszkańskiej) jest właściwy? Dobrze to sobie wyjaśniłem?

P.S.
Proszę mnie (i innym) nie "panować". Ogólna zasada forum jest taka, że jako społeczność genealogów jesteśmy sobie znajomymi i zwracamy się do siebie po imieniu.

[Pawłowski_Henryk]

W archiwum we Lwowie znajdują się operaty- dla uproszczenia nazwę je - wykazem gospodarzy i należących do nich działek z dwóch spisów:
Metryka Józefińska z ok 1785 i Metryka Franciszkańska z 1818
Ok. 1846 dokonano trzeciego spisu- zawierającego dane na ten czas ( czyli w praktyce kolejne pokolenie gospodarzy) z uaktualnieniem stanu posiadania na ten czas a nie na rok 1818- do tego trzeciego spisu sporządzono dodatkowo mapy- które pokazywały dokładne umiejscowienie działek i granice- potrzebne to było zapewne do planowanego uwłaszczenia chłopów w Galicjii.
Mapy do Metryki Józefińskiej ( I kataster) i Metryki Franciszkańskiej (II kataster) sporządzano sporadycznie ( chociaż w praktyce tylko o nich słyszałem, ale nigdy nie widziałem)
Dlatego akcję z ok 1846 nazwano III katastrem galicyjskim i pod taką nazwą funkcjonuje min. w archiwum na Lubicz w Krakowie.
Logiczne że nie utrwalano w 1846 stanu posiadania z 1818. Na podstawie moich badań doskonale widać iż granice działek i ich właścicieli itp znacznie się różniły w 1785, 1818 i w 1846 i nie było sensu żeby mapy z 1846 odzwierciedlały stan sprzed 30 lat.
Tym bardziej że operaty z 1846 wskazują na właścicieli z tego okresu.

[wicy]

Ok, dzięki za wyjaśnienia. Wiesz co mówisz, bo mówisz o tym, co widziałeś. Ja nie, ale już mi się rozjaśnia.
Przy okazji - skoro wybierasz się do Lwowa, czy byłbyś w stanie rzucić okiem (najlepiej obiektywem ) na papiery dla Kasinki Małej, operaty metryki franciszkańskiej IV-86?

[Scalak]

Witam,
kiedyś natknąłem się w jednym z archiwów na takie księgi:
http://mendela.pl/foty/a1.jpg
http://mendela.pl/foty/a2.jpg
Mam wrażenie, że są one związane z katastrem Galicyjskim - dobrze myślę?

Pozdrawiam
Maciej

PS: lista właścicieli kolejnych domów tez tam była

[Pawłowski_Henryk]

to prawdopodobnie operat do właśnie III katastru galicyjskiego. A gdzie Pan go widział?
Co do archiwum we Lwowie to każdy operat trzeba oddzielnie zamawiać, i czekać parę dni, z tego co mi się jakoś obiło o uszy to w pewnym momencie nawet zablokowano przepatrywanie ich, prawdopodobnie zauważono że ktoś robi na tym interes. nie wiem jaka jest tam sytuacja, pojadę pewnie wczesną wiosną,
niestety nie mogę nic obiecać bo będę miał masę swoich dokumentów do przefotografowania i nie wiem czy mi na to wszystko co planuuję pozwolą

[Scalak]

odnaleziony (poza systemem) w cudownym podkrakowskim pałacyku w Spytkowicach. Nie wiem czy już znajduje się w szwa - wątpię.

Pozdrawiam
Maciej

[Magdalena Smolska Kwinta]

Panie Macieju!
To bardzo ciekawe znalezisko i faktycznie wygląda jak operat do III katastru. Mapy są znane, od dawna wiszą w Szwa, natomiast operatów do tego zbioru nie widziałam nigdy wcześniej.
Czy pamięta Pan numer zespołu, z którego Pan korzystał? Jestem częstym gościem w Spytkowicach, moze udałoby mi się dotrzeć do pełnego inwentarza?
Odnośnie metryki franciszkańskiej to z całą pewnością przeglądałam mapy sporządzone dla tego katastru we Lwowie i faktycznie wiele ich nie było.

[slawek_krakow]

odnaleziony (poza systemem) w cudownym podkrakowskim pałacyku w Spytkowicach. Nie wiem czy już znajduje się w szwa - wątpię.

Pozdrawiam
Maciej

Moim zdaniem to jest to co wyświetla sie na pierwszej pozycji w linku http://www.szukajwarchiwach.pl/search?q ... 20kataster. Dlaczego w Sypytkowicach, a nie na Lubicz tego nie wiem. Może się odgrzybiało i zapomniało wrócić, a może z braku miejsca.

pozdrawiam

[Scalak]

W notatkach mam coś takiego:

KAT gal. II op 3083,2318,3706,356,820,3036,2079,3025,3069,2357,2920,621,900,1907,2739,2153,3290,2910

356 - Trzebionka 158 Kreis Krakauer stiber? Trzebionka, 1. Duplikat Grundparzellen Protocoll 1848
621 - Trzebinia 157 Kreis Krakauer st. bez Chrzanów, 1. Bauparzellen, b. daty, 2.Berechnungs Protocoll 1854-1873
reszty nie spisałem - kierownik miał w akruszu kalkulacyjnym!

Pozdrawiam
Maciej