Nazwiska "szlacheckie" wśród chłopstwa

[Fronczak Waldemar]

Proponuję otworzyć wątek, w którym będzie można wpisywać nazwiska znane z herbarzy, jako szlacheckie, ale noszone przez chłopów. Warunkiem wpisu jest podanie dokładnego źródła: miejscowość, data, rodzaj zapisu, nr wpisu, lub karty. Można też zamieszczać miniaturki zapisów.
Aby ten nasz antyherbarz dotyczył faktycznie włościan, powinniśmy zgłaszać zapisy sprzed 1861 roku, a więc sprzed zakończenia działalności Heroldii Królestwa Polskiego.
Postaram się nazwiska te ułożyć w formie alfabetycznej.
Oczywiście nie chodzi tu o wyszukiwanie wszystkich przypadków, a raczej o zamieszczenie przykładów nazwisk powszechnie kojarzonych ze szlachtą.

Branicki
Czaplicki
Czarnecki
Gurski
Janczewski
Kościelski
Krzeszewski
Kwinta
Makowski
Miklaszewski
Pietras
Połaniecki
Potocki
Przezdziecki
Smolski
Sobieski
Spinek
Turski
Urban
Wojciechowski
Zieliński
Zwierzchowski

[Fronczak Waldemar]

Nazwiska znalezione w Liber Matrimonio Copulatorum 1726 - 1785 parafia Pszczonów, woj. łódzkie. Pierwsza piątka.
Makowski Antoni z Mszadeł i Marianna Krysianka z Pszczonowa, 1728, k. 1
Wojciechowski Franciszek z Łyszkowic i Katarzyna Brzeska z Łyszkowic, 1729, k. 2
Gurski Wojciech i Regina Badczanka, 1730, k. 3
Połaniecki Maciej z Uchania i Marianna bez nazwiska, 1733, k. 5
Kościelski Paweł z Głuchowa i Małgorzata Kaperzanka z Kapery, 1737, k. 6

[Miraś]

Nazwisko Urban jako szlacheckie znajduje się w herbarzu Tadeusza Gajla.

Wawrzyniec Urban, akt urodzenia 11.08.1765, Kossów, par. Kossów (pow. Włoszczowa), k. 56.

[joanna84]

To ja podam moją praprapraprababcię:
Elżbieta Ciemięga z domu Branicka
Jedyny akt jakim na razie dysponuję to jej akt zgonu z księgi zgonów z Wałkowa nr 1872/137 z 26 grudnia:
http://picasaweb.google.pl/joanna.raczk ... 3836861522
(w prawym górnym rogu jest lupka do powiększania)

A cały wywód sporządził dla mnie Christian na forum WTG:
http://www.wtg-gniazdo.org/forum/viewto ... 5081#p5081
(poprawka dotycząca powyższego aktu zgonu jest jakieś 4 posty niżej)

A swoją drogą Branickich w Wałkowie i Koźminie jest sporo. Wystarczy wpisać to nazwisko w wyszukiwarce Projektu Poznań żeby się przekonać

[Adam Leszczyński]

O ile dobrze mi się zdaję nazwisko Zieliński (też) nosili szlachetnie urodzeni.
W mojej rodzinie (mojej mamy) to nazwisko pojawia się wg. mojego dziadka już około 1710 roku wraz z Janem Leszczyńskim, jednak dowód w postaci metryki (zgonu) jest z roku 1811 i dotyczy jego syna Mateusza Zielińskiego.

Nazwisko na "ski" ale chłopy z dziada pradziada. A teren to okol. Radomia- Jedlnia.
Pozdrawiam
Adam

[ola_g]

Ku mojemu zdumieniu nazwisko Pietras pojawia się w herbarzach, jest mianowicie herbu Ogończyk.

Moja rodzina z Sobienia i okolic jest absolutnie chłopska, w tej chwili dociągnęłam tę gałąź do przełomu XVIII i XIX wieku.

Przykładowa metryka poniżej.

[ozanka]

To i ja sobie pozwolę dołączyć do tego grona z nazwiskiem mojego praprapradziadka Turski.
Występuje w 4 herbach, a mianowicie:
1. Turski herbu Dołęga
2. Turski herbu Gryf
3. Turski herbu Rogala
4. Turski herbu Varnia
To jest mój najstarszy przodek ur. w 1777 r. Niestety nie posiadam aktu urodzenia lecz tylko akt zgonu:
Wklejam również link,
gdzie zamieściłam czytelny opis aktu : http://www.fotosik.pl/pokaz_obrazek/20c ... 3ee36.html

Z aktu tego wynika, że był majstrem kunsztu strycharskiego, nie chłopem ale myślę, że z chłopów się wywodził. Chyba, że się mylę i jestem hrabianka

Pozdrawiam
Bożenna

PS. Waldku, udało mi się, prawda? Ale jestem zdolniacha
[pewnie, że zdolniacha WF]

[Fronczak Waldemar]

Dzisiaj dodaję następnych kilka nazwisk, ograniczając się do bardziej popularnych. Ponieważ karty w tej księdze posiadają podwójną numerację, tym razem rezygnuję z podawania numeru.

Spinek Jan z Czatolina i Magdalena Płóciennik z Łyszkowic, 1742
Czarnecki Stefan z Pszczonowa i Teresa Płoszańska z Pszczonowa, 1745
Zwierzchowski Sebastian z Łyszkowic i Katarzyna Krawczyk z Łyszkowic, 1746
Przezdziecki Wawrzyniec z Zakulina i Katarzyna Dębnik z Zakulina, 1752
Sobieski Wojciech z Pszczonowa i Urszula Zimnota z Pszczonowa, 1777

[Monika Janczewska]

To ja również pozwolę sobie dołączyć moje nazwisko do tego grona. Janczewscy legitymowali się herbami: Dołęga, Jastrzębiec, Lubicz, Trzaska, Lis, Nałęcz, Ogończyk, Okuń, Pomian. Jednak w trakcie moich poszukiwań w księgach metrycznych na Litwie natrafiałam wielokrotnie na Janczewskich zapisanych z wyznacznikiem stanowym pracowity. Sporo ich np w parafii Janiszki i tak np:
roku pańskiego 1838 miesiąca lutego dnia ósmego w kościele parafialnym Janiskim odbył się ślub pracowitego Józefa Janczewskiego młodziana lat osiemnastu z Barbarą Padkociówną. Józef był synem Mateusza.
1841 rok 30 września ślub pracowitego Mateusza Janczewskiego syna Ignacego z Rozalią Szymajciówną w kościele Janiskim

Pozdrawiam
Monika J

[ina]

Waldku, to ja podam naszego wspólnego przodka:
Maciej Krzeszewski ur. 1745 Bratoszewice k. 41

Zgodnie z „Herby Szlachty Rzeczypospolitej” Winiarskiego - Krzeszewski h. Rola (Odm.).

Pozdrawiam. Ina

[ina]

Oraz:
- Czaplicki Ignacy zm. 1884 Kostrzyn Wielkopolski (73 l.) akt nr 23 (włóczęga żebrzący ,
wcześniej - czeladnik kołodziejski ),
(Czaplicki h. Grabie, Kotwicz, Topór),
- Miklaszewski Walenty ur. 1810 Kostrzyn Wielkopolski (pasterz owiec) k.6-7.
(Miklaszewski h. Ostoja).
Pozdrawiam. Ina

[Magdalena Smolska Kwinta]

No to i ja dołączę swoich przodków:)
Smolscy legitymowali się herbem Araż i Jastrzębiec. Być może są jeszcze inni Smolscy herbowi, ale moja wiedza nie sięga tak daleko.
Mój prapradziadek Michał Smolski urodzony w Kałuszu w 1846 roku, aż trzy razy wchodził w związek małżeński. Pierwsze małżeństwo z Anna Majer ( 15.06.1869), drugie z Anną Drohomirecką ( 23.11.1874) i wreszcie ostatnie z moją praprababką Eudocją Kwaśniewską (27.08.1876). Nie miał szczęścia biedaczek do żon bo dwie pierwsze jak widać po datach umarły dość szybko po ślubie nie zostawiwszy mu potomstwa.
Michał Smolski był szewcem podobnie jak jego syn Jan. Przypuszczam iż domniemania mojego dziadka Jana Smolskiego, iż ród nasz wywodzi się ze Smolskich Tatarów h. Araż były jak najbardziej błędne:)
Po mężu noszę nazwisko Kwinta. Otóż byli Kwintowie legitymujący się jednym z najstarszych herbów - Dryja, ale niestety rodzina mojego męża do niech nie należy.
Martinus Kwinta - prapradziadek urodzony w Chorowicach gm. Mogilany był najzwyklejszym chłopem ożenionym z Joanną Strzebońską. Z tej rodziny wywodzi się nasz daleki wuj Tadeusz Kwinta. Wiem,że było duże gniazdo Kwintów w Szczodrkowicach pod Krakowem ( okolice Olkusza ), ale i tamta rodzina z herbem Dryja raczej nie ma nic wspólnego.

[Fronczak Waldemar]

Muszę jednak Was lojalnie uprzedzić, że dalsze poszukiwania mogą zmienić dotychczasową wiedzę o statusie wymienionych rodzin Może się bowiem okazać, że kilka pokoleń wcześniej, rodziny te były jeszcze notowane jako szlacheckie.
Dam tu tylko jeden przykład. Uboga rodzina szlachecka, oddawała się niekiedy w dobrowolne poddaństwo bogatemu szlachcicowi. Jeśli się z tego poddaństwa nie wykupili, to obracali się w chłopy. Dobrowolne poddaństwo pozwalało niekiedy przetrwać na jakiejś dzierżawie lub pracy w folwarku. Proceder ten na Mazowszu znany był już od XV wieku.
W ten sposób mogą być dwie rodziny noszące to samo nazwisko, jedna szlachecka, a druga chłopska. Mimo, że obie mają wspólnego przodka, to różnią je stany.
Ino, naszych Krzeszewskich nie wstawiałem, bo to schłopiała szlachta spod Żychlina, ale jeśli mówimy o XVIII wieku, to występowali już jako "laborysi"

[vojtell]

To może i ja dorzucę swojego przodka:
Stanisław Pomorski - honestus a po latach laboriosus - wymieniony po raz pierwszy w 1764 r. we wsi Ośmiałowo parafia Lipno, Ziemia Dobrzyńska

[Grażyna Anna]

Waldku, uprzedziłeś mnie w tym, co chciałam napisać, mogę tylko dodatkowo uzupełnić, że nie tylko wchodziło w grę pójście w poddaństwo do zamożnej szlachty, ale i króla, jak bywało w moich stronach na Suwalszczyźnie, wchodzących częściowo (na pónoc od Augustowa) w skład województwa trockiego WKL.
Ostatni Jagiellonowie odpowiadali na osadnictwo pruskie własnym osadzając po "naszej" stronie Rospudy m.in. drobną szlachtę podlaską i mazowiecką. Na przykład pomiara włóczna Berżnik i wołości berżnickiej notuje osoby: Stanisław Gutowski, Mikołay Stassewski, Mikołay Bobiński, Ławryn Zaręba, Sebestyan Żukowski.
Szlacheckie nazwiska występują też wśród królewskich poddanych związanych z zawodami puszczańskimi i przemysłową eksploatacją puszcz, były to zajęcia dość intratne.
na tych terenach np. przedstawiciele rodu Milewskich zajmowali się rudnictwem, m.in. dając początek Szczebrze czy Strękowskich (Strękowizna).
Wzdłuż Rospudy są wsie Konopki, Szczodruchy (pozdrawiam Ewunię), Bolesty, Korytki, Jabłońskie, gdzie do niedawna zamieszkiwali Jabłońscy itp.
Mieszkańcy dawnych królewszczyzn z pewną wyższością podkreślali, że podlegali "pod samego króla" nazywając mieszkańców dawnych dóbr Paców pacukami, choć często jedni i drudzy nosili te same nazwiska. Mało tego, te same nazwiska (niektóre z czasem zgermanizowane) występowały również po pruskiej stronie granicy, gdyż pruskie osadnictwo w dużej części również opierało się na zasobach ludzkich Mazowsza i Podlasia.
pozdrawiam
AnnaFeltynowska