Parafia Raciąż - kompendium wiedzy

[Zatoka]

Tym postem chciałbym zainicjować nową formę wymieniania się rzetelnymi informacjami o zasobach archiwalnych. Do tego kroku skłonił mnie fakt ciągłego napotykania niekompletnych lub wręcz błędnych informacji odnośnie „macierzystej” parafii, zarówno w necie jak i w różnego rodzaju spisach opierających się na bezkrytycznym przepisywaniu wcześniej sporządzonych zestawień, bez weryfikacji popełnionych błędów. W wielu wypadkach przeszukujemy te same zasoby archiwalne napotykając te same braki i stawiamy sobie pytanie: Gdzie szukać dalej? Na koniec najważniejsze. Nie zapominajmy dzielić się wiedzą, że w danym miejscu lub publikacji nie ma informacji o danej parafii. Informacja negatywna też jest pożyteczna.

Do tych, którzy chcieliby podjąć moją inicjatywę mam tylko jedną prośbę. Porządkujcie tę wiedzę wg siedziby danej parafii, w odrębnych tematach. W trzecim poście znajdziecie proponowany wzór byśmy mogli dopracować się jednakowego zakresu danych.

Zwracam się do wszystkich z prośbą o pomoc. Jeżeli dysponujecie jakimikolwiek (nie ujętymi przeze mnie) informacjami dotyczącymi parafii, przesyłajcie je.

Chociaż umiejscowienie tematu temu celowi nie służy niemniej proponuję w nim dyskuję o potrzebie zorganizowania takiej bazy i uwagach do mojego pomysłu. Ponieważ mam komplet scanów n/w ksiąg służę potrzebnymi informacjami.

Pozdrawiam
Janusz Wegner

[Zatoka]

Parafia kat. Raciąż k/Tucholi
kościół pw. Trójcy Świętej
Dekanat Rytel
Diecezja Peplinska
Erygowana w XIIIw. Pierwotnie obejmowała kasztelanię raciąską czyli późniejsze parafie w Tucholi, Nowej Cerkwi, Pawłowie, Silnie, Mędromierzu, Gostycynie i Jeleńczu. Najstarsza informacja o istnieniu kościoła pochodzi z 1356r. W 1768r. w pobliskiej wsi Dąbrówka został zbudowany kościół filialny. Jego fundatorem był cześnik liwoński, dziedzic Wielkiej Komorzy Maciej Janta–Połczyński

(ludowa nazwa – Reciąż), niem. Reetz, dok. 1178 Rezek, 1273 Recinz, 1294 Racens, 1305 Rossins, Ratzens, Racenze, Racez. (Źródło: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom IX, str, 356)

Kolor czerwony – ostatnie zmiany i uzupełnienia

1. Kontakt
89-502 Raciąż ul. Kasztelańska 4
tel. 052-3361728

2. Księgi parafialne

2.a. Księgi metrykalne

Problem starszych ksiąg
Proboszczem parafii od 1730r. był ks. kanonik Franciszek Łukowicz. Piastowane stanowisko kanonika wskazuje iż musiała to być osoba bardzo wykształcona. Trudno domniemywać by w tym stanie rzeczy dopiero w 27 roku probostwa założył pierwszą księgę parafialną podzieloną na trzy części. Nasuwa się pytanie o losy wcześniejszych ksiąg.
Istnieją następujące możliwości.
1. Przekazanie wcześniejszych ksiąg do archiwum archidiecezji gnieźnieńskiej (maks. do 1821r. – zmiana podziału terytorialnego diecezji) lecz tam zaginęły.
2. Przekazanie ksiąg do archiwum diecezji chełmińskiej (po 1821r.) lecz tam zaginęły.
3. Należy pamiętać, że w okresie probostwa ks. Franciszka Łukowicza następuje I rozbiór Polski. Teoretycznie istnieje możliwość, iż ukrył on przed zaborcą wcześniejsze księgi parafialne lecz w innym miejscu, wiadomym kolejnym proboszczom. Z nieznanych powodów ta wiedza się nie zachowała. Miejscem ukrycia nie musiał być kościół czy plebania, a to stwarza szansę ich odnalezienia.
4. Spalenie wcześniejszych ksiąg w wyniku pożaru kościoła i wsi w 1851r. Ta możliwość wydaje się być najmniej wiarygodna chociaż tłumaczyłaby wszystko, w tym funkcjonującą po dziś dzień opowieść o spaleniu ksiąg w trakcie pożaru. Od założenia najstarszych ksiąg minęło blisko 100 lat. Analizując okresy zapisów w poszczególnych księgach dochodzimy do wniosku, że w chwili pożaru archiwum parafialne obejmowało 6 ksiąg zachowanych do dnia dzisiejszego. Fakt, że wszystkie zostały uratowane z pożaru dowodzi, że były przechowywane w jednym miejscu i był czas na ich uratowanie. Jeżeli (w czasie pożaru) byłyby przechowywane w tym samym miejscu także starsze księgi to powinny być także uratowane chyba że jednak były ukryte na terenie kościoła a stopień rozprzestrzenienia się pożaru uniemożliwił ich uratowanie.
Reasumując. To tylko spekulacje. Niemniej spisałem je sobie by nie uleciały z pamięci wnioski moich przemyśleń w tej kwestii.

Księga chrztów 1757-1810, ślub. 1757-93 zgon. 1757-99 (AD Pelplin W1282)
Chrzty – pierwszy wpis 08.06.1757r., ostatni wpis 29.03.1810r.
Ciekawostki:
- na stronach 24,25 i 26 (zdj. 024, 025 i 026) informacje o wyposażeniu kościoła i inwentarzu żywym
- na stronie 28 (zdj. 028) tekst „Pro memoriał” – ku pamięci, kościół filialny w Dąbrówce
- na stronie 60 (zdj. 060) akty chrztu z lat 1766, 1767 i 1774 – Luteranie?
- na stronie 61 zestawienie parafialne za lata 1769-1793
- na stronie 61a (zdj. 062) zapiski historyczne dotyczące kościoła parafialnego z lat 1769-1793 oraz szpitala z 1778r.

Śluby – pierwszy wpis 14.08.1757r., ostatni wpis 27.01.1794r.

Zgony – pierwszy wpis 29.05.1757r., ostatni wpis 02.12.1799r.
Ciekawostka:
- informacja o pochowaniu w dniu 10.041770r. ośmiu Konfederatów Majowych Polskich poległych w wyniku walk na polach pod Stobnem

Księga chrztów 1810-1828r. (AD Pelplin W1283)
Pierwszy wpis 10.04.1810r., ostatni wpis 31.12.1928r.

Księga chrztów 1829-1882r. (AD Pelplin W1279)
Pierwszy wpis 08.01.1829r., ostatni wpis – data niemożliwa do ustalenia
Problematyczne jest ustalenie listy osób i urodzonych w latach 1881 i 1882. W tym okresie księga nie była prowadzona. Wpisy dokonał wiele lat później proboszcz ks. Siegmund na zasadzie odtworzenia, prawdopodobnie w oparciu zeznania składane pod przysięgą przez zainteresowanych. Kompletu danych należy prawdopodobnie szukać w AP Bydgoszcz.

Księga chrztów 1883-1938r. (w parafii)
Pierwszy wpis 18.03.1883r., ostatni wpis 26.12.1938r.
Data pierwszego wpisu sugeruje, że księga chrztów nie była także prowadzona w pierwszych miesiącach 1883r. Ponadto występują dane szczątkowe w okresie 09.12.1902-21.11.1904r. z uwagi na wyrwane strony. Kompletu danych należy prawdopodobnie szukać w AP Bydgoszcz.

Chrzty w latach 1938-45
Zaginięcie księgi prawdopodobnie związane jest z początkiem II Wojny Światowej i faktem wymordowania księży parafialnych w Rudzkim Moście pod Tucholą. W Księdze chrztów za lata 1949-56 jest zapisanych szereg aktów jako odtworzonych na podstawie zeznań składanych pod przysięgą przez zainteresowanych. Niemniej z dużą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, iż nie jest to komplet danych. Ponieważ w okresie okupacji parafią opiekował się ks. proboszcz z Legbąda jakieś wpisy mogą znajdować się w księgach tamtej parafii. Tej możliwości jeszcze nie sprawdziłem. Innym dowodem potwierdzającym fakt chrzczenia dzieci w parafii są zapisy w późniejszych księgach ślubów.

Księga chrztów 1945-1948r. (w parafii)
Pierwszy wpis 14.10.1945r., ostatni wpis 26.12.1948r.

Księga chrztów 1949-1956r. (w parafii)
Pierwszy wpis 06.01.1949r., ostatni wpis 05.02.1956r.
Opis w tytule księgi, że zawiera ona także dane za lata 1939-45 jest mylący. Oprócz tego okresu na str. 183-234 (zdj. 183-234) w sposób chaotyczny są odtworzone pojedyncze akty chrztu z lat 1903-1938. Na podstawie jednego z wpisów można domniemywać, iż Księga chrztów za lata 1883-1938 uważana była za zaginioną jeszcze w 1957r. Ponadto znajdujemy w niej pojedyncze wpisy z lat 1947-62. Co było przyczyną tego stanu rzeczy jeszcze nie wyjaśniłem.

Księga chrztów 1956-1970r. (w parafii)
Pierwszy wpis 04.03.1956r., ostatni wpis 26.12.1970r.
Ponadto na str. 285 (zdj. 285) są wpisy dotyczące roku 1969, których zasadności jeszcze nie badałem, zaś na str. 286 (zdj. 286) jest odtworzony akt chrztu z 1942r.

Księga chrztów 1971-1978r. (w parafii)
Pierwszy wpis 10.01.1971r., ostatni wpis 25.12.1978r.

Księga chrztów 1979-1983r. (w parafii)
Pierwszy wpis 15.01.1979r., ostatni wpis 02.10.1983r.

Księga chrztów 1984-1996r. (04.1997) (w parafii)
Pierwszy wpis 27.10.1983r., ostatni wpis 19.04.1997r.
Kolejna księga nie była fotografowana.

Księga ślubów 1794-1877r. (AD Pelplin W1280)
Pierwszy wpis 07.07.1794r., ostatni wpis luty? 1877r.
Ciekawostka. W latach 1810-46 nowożeńcy podpisywali akt ślubu, w przeważającej większości, poprzez stawianie krzyżyków.

Śluby w latach 1877-1883
Nie znane są przyczyny zaginięcia księgi. Czy AP Bydgoszcz posiada kopie tych dokumentów tego jeszcze nie wiem.

Księga ślubów 1883-1938 oraz 1945-48r. (w parafii)
Pierwszy wpis 16.04.1883r., ostatni wpis 26.11.1938r.
Pierwszy wpis 02.04.1945r., ostatni wpis 28.12.1948r.
Ciekawostki:
- fakt braku wpisów z 1939r. sugeruje możliwość założenia w tym roku wspólnej księgi chrztów, ślubów i zgonów
- w okresie okupacji rzekomo? polakom zamieszkującym te tereny nie wolno było się żenić. Tymczasem na str. 165 (zdj. 165) jest zapis o udzielonym ślubie w 1943r.

Księga ślubów 1949-XI.1973r. (w parafii)
Pierwszy wpis 18.01.1949r., ostatni wpis 10.11.1973r.

Księga ślubów XII.1973-1998r. (w parafii)
Pierwszy wpis 29.12.1973r., ostatni wpis 12.12.1998r.
Kolejna księga nie była już fotografowana.

Księga zgonów 1800-1835r. (AD Pelplin - brak sygnatury)
Pierwszy wpis 17.01.1800r., ostatni wpis 26.12.1835r.

Księga zgonów 1836-V.1876r. (AD Pelplin W1281)
Pierwszy wpis 01.01.1836r., ostatni wpis 21.05.1876r.

Zgony V.1876-1938
Przyczyna zaginięcia księgi jest nieznana. Prawdopodobnie dane z tego okresu przechowywane są w AP Bydgoszcz lecz jeszcze tego nie sprawdziłem.

Zgony 1939-45
Prawdopodobnie w 1939r. została także założona nowa księga zgonów lecz podzieliła los Księgi chrztów i ślubów. Nie sprawdziłem jeszcze czy proboszcz Legbąda notował w swoich księgach fakty zgonów osób z parafii Raciąż. Być może jakieś dane z tego okresu przechowywane są w AP Bydgoszcz.

Księga zgonów 1945-1949r. (w parafii)
Pierwszy wpis 20.10.1945r., ostatni wpis 30.05.1949r.
Wpisy z 1949r. zostały przepisane do kolejnej księgi.

Księga zgonów 1949-1979r. (w parafii )
Pierwszy wpis 08.01.1949r., ostatni wpis 23.12.1979r.

Księga zgonów 1980-08.2003r. (w parafii)
Pierwszy wpis 13.01.1980r., ostatni wpis 27.08.2003r.
Ostatni wpis związany jest z momentem fotografowania księgi.

Aktualnie w trakcie indeksowania. Indeksy na stronie http://www.ptg.gda.pl

Komentarz:
Uczestniczyłem w fotografowaniu wszystkich w/w księg. Do archiwum w Pelplinie trafił komplet zdjęć ksiąg przechowywanych w parafii, a do parafii komplet zdjęć ksiąg przechowywanych w AD Pelplin. Poszukiwania radzę ukierunkować na AD Pelplin gdyż powstała tam skomputeryzowana sala z kilkunastoma stanowiskami, na których można wyświetlać zasoby archiwalne. Poszukując potomków osób z parafii Raciąż nie wolno zapominać o konieczności sprawdzenia ksiąg w sąsiednich parafiach: Silno, Żalno, Legbąd, Pawłowo, Zapędowo, Chojnice, Tuchola i Rytel (siedziba dekanatu).

2.b. Księgi konsystorskie
Temat nie przebadany.

2.c. Księgi metrykalne w zasobach AP
Wg danych bazy PRADZIAD w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy znajdują się księgi :
urodzenia 1835-1851
małżeństwa 1835-1851
zgony 1835-1851
W/w księgi wchodzą w skład zespołu 328/0 Akta metrykalne par. rz.-kat. w Raciążu; udostępnianie całkowite

http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradzi ... rch=szukaj

Zakres lat nie odpowiada stosownym księgom przechowywanym w AD Pelplin więc docelowo wymaga sprawdzenia porównawczego.

3. USC
Temat nie przebadany.

Wg danych bazy PRADZIAD w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy znajdują się księgi USC Raciąż:
urodzenia 1874-1902
małżeństwa 1874-1902
zgony 1874-1900
W/w księgi wchodzą w skład zespołu1769/0 Urząd Stanu Cywilnego Raciąż; udostępnianie całkowite

http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradzi ... rch=szukaj

Szczególnie cennym źródłem danych będzie księga małżeństw za lata 1877-1883 gdyż wypełnia ona całą lukę w księgach metrykalnych przechowywanych w AD Pelplin. W tym zbiorze najcenniejsza jest księga zgonów gdyż częściowo wypełnia lukę brakujących ksiąg metrykalnych z tego okresu.

Z informacji jakie uzyskałem ale sam jeszcze nie potwierdziłem, w AP Bydgoszcz przechowywane są n/w akta za lata:

Urodzenia: 1835-1851, 1874-1879
Śluby: 1835-1851, 1877-1879
Zgony: 1835-1851, 1874-1879

Z porównania widać ewidentną różnicę odnośnie akt USC Raciąż. To najlepiej dowodzi jak istotna jest weryfikacja wszelkiego rodzaju informacji. Problem pozostaje do ostatecznego wyjaśnienia u źródła czyli w AP Bydgoszcz.

Temat urzędów USC zlokalizowanych na terenie parafii względnie obsługujących miejscowości z terenu parafii jeszcze nie przebadany.
Natomiast idąc tropem akt USC należy sprawdzić dane z urzędów sąsiadujących terytorialnie względnie położonych w najbliższej okolicy. Szczególnie w przypadkach gdy w danych miejscowościach odnajduje się wpisy metrykalne.
Silno
http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradzi ... rch=szukaj

Tuchola
http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradzi ... rch=szukaj

Nowa Cerkiew
http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradzi ... rch=szukaj

Rytel (z racji na siedzibę dekanatu)
http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradzi ... rch=szukaj

Pawłowo
http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradzi ... rch=szukaj

Chojnice
http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradzi ... rch=szukaj

Czersk
http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/pradzi ... rch=szukaj

4. Archiwa wyznaniowe
Temat nie przebadany. Z tego co wiem w Raciążu nigdy nie było parafii innego wyznania. Nie badałem także tematu przynależności obszaru terytorialnego parafii Raciąż do parafii innego wyznania zlokalizowanej w innej miejscowości. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest pominięcie, na obecnym etapie, poszukiwań w archiwach.

5. Inne archiwa (wprowadzić konkretne nazwy)
Temat nie przebadany.

6. Inne księgi i spisy
Kataster Fryderycjanski 1772-1773 (odpisy XX-wieczne)
Obszar: Tuchola
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Sygnatura P-LXV/133-139

Sporządzony dla celów podatkowych, po I rozbiorze Polski. W układzie tabelarycznym opisuje poszczególne rodziny, zamieszkujących daną miejscowość. Oryginał przechowywany w Niemczech. Prawdopodobnie liczy 92 kolumny, w których przedstawiono zakres zgromadzonego majątku. W XX w. sporządzone zostały jego odpisy, w których ograniczono ilość odpisywanych kolumn. Odpisy są przechowywane w TN lub AP Toruń. Swojej wiedzy w tym temacie nie pogłębiałem.

Przydatność dla celów genealogicznych.
Ponieważ podaje liczbę członków rodziny można dokonać krzyżowego sprawdzenia wiarygodności danych. Zaś na podstawie pozostałych kolumn wyrobić sobie pojęcie o ich stanie majątkowym. W tym miejscu następująca uwaga. Stwierdziłem przypadki rozbieżności miedzy danymi z ksiąg parafialnych i katastrem.

Poprzez poniższy link można wyszukiwać nazwiska osób.
http://www.odessa3.org/collections/land ... k/kk-w.txt

7. Mikrofilmy
Temat nie przebadany. Z tego co wiem księgi zostały zmikrofilmowane w jakimś zakresie. W związku ze sfotografowaniem wszystkich ksiąg szczegółami się nie interesowałem . Z czasem ten temat musi być uzupełniony o informacje merytoryczne. Póki co zainteresowanych odsyłam do AD Pelplin gdyż tam natrafiłem na informacje o mikrofilmach.
Natomiast wg bazy PRADZIAD przechowywane w AP Bydgoszcz księgi metrykalne zostały zmikrofilmowane w całości, zaś księgi USC Raciąż tylko za lata 1874-1883.

8. Cmentarz
Ogrodzony ozdobnym murem ceglanym. Jego obszar można umownie podzielić na dwie części. Pierwszą, płaską, otaczającą i przylegającą bezpośrednio do kościoła oraz drugą położoną tarasowo na zboczu prowadzącym do jeziora. W trakcie kopania pogłębionych grobów na części pierwszej występują przypadki natrafiania na pozostałości starych grobów. Być może zostały one zasypane? ziemią pochodzącą z robót ziemnych związanych z budową nowego kościoła, po pożarze wsi. Na części drugiej zachowały się pojedyncze groby najstarszych pochówków. Aktualnie jest ona przygotowywana pod nowe pochówki gdyż wyczerpują się wolne miejsca w części pierwszej. Wątpię by proboszcz zamieścił w necie spis osób pochowanych niemniej muszę to wyjaśnić ostatecznie.

9. Muzea
Temat nie przebadany.

10. Biblioteki

Kujawsko-Pomorska Biblioteka cyfrowa
- księga adresowa gospodarstw rolnych województwa pomorskiego (szukać w rozdziale dot. powiatu tucholskiego)
http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=2764&dirids=1
- Parafia przechlewska w powiecie Człuchowskim w Prusiech Zachodnich (zawiera ogólne informacje o kasztelaniach, ich podział. Zawiera także wzmianki dotyczące Raciąża)
http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=13455&dirids=1
- mapa Raciąża i okolic
http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=21409&dirids=1

11. Słowniki
W Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych narodów słowiańskich podane są informacje o historii miejscowości.
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/

12. Książki telefoniczne
Temat nie przebadany.

13. Książki, publikacje
Temat nie przebadany.

14. Artykuły

Tygodnik Tucholski nr 16/2004
Artykuł n/t wsi Biała, Białowieża, Bladowo i Dąbrówka podający ich historię, informacje o niektórych mieszkańcach, spisy mieszkańców z 1772r.
http://www.tygodnik.pl/index.php?o=art&n=723

15. Inne

Strony internetowe:
- informacje o historii Raciąża
http://www.region.tuchola.pl/raciaz/index.htm
http://www.henias.republika.pl/page3n.html

Pozdrawiam
Janusz

[Zatoka]

Parafia (wyznanie miejscowość)Kościół pw.
Dekanat:
Diecezja:
(ewentualnie podstawowe inf. z historii kościoła, szczególnie pożądane informacje o zmianach zasięgu terytorialnego w układzie historycznym)

1. Kontakt
(Adres pocztowy, nr tel., link)

2. Księgi parafialne

2.a. Księgi metrykalne
(Podział na księgi chrztów, ślubów i zgonów. Opis każdej księgi winien zawierać inf. o miejscu przechowywania. W odniesieniu do ksiąg przechowywanych w archiwach kościelnych nr rejestru. Informacja o tym czy i kto prowadzi indeksację + link. Poniżej przykład wpisu:

Księga chrztów 1883-1938r. (w parafii lub AD Pelplin W 1282)
Pierwszy wpis 18.03.1883r., ostatni wpis 26.12.1938r.
Data pierwszego wpisu sugeruje, że księga chrztów nie była także prowadzona w pierwszych miesiącach 1883r. Ponadto występują dane szczątkowe w okresie 09.12.1902-21.11.1904r. z uwagi na wyrwane strony. Kompletu danych należy prawdopodobnie szukać w AP Bydgoszcz.)

2.b. Księgi konsystorskie
(Zapis: „Temat nie przebadany” lub informacje o poszczególnych księgach wg układu np. z poniższego linku)
http://www.ornatowski.com/arch-par.htm

2.c. Księgi metrykalne w zasobach AP
(Zapis: „Temat nie przebadany” lub informacje o poszczególnych księgach)

3. USC
(Zapis: „Temat nie przebadany” lub informacje o poszczególnych księgach wg układu analogicznego jak dla ksiąg parafialnych)

W tym punkcie także wykaz urzędów USC zlokalizowanych na terenie parafii względnie obsługujących miejscowości z terenu parafii uwzględniający zmiany w czasie.

4. Archiwa wyznaniowe
(Zapis: „Temat nie przebadany” lub jak pkt 3.)

5. Inne archiwa
(Zapis: „Temat nie przebadany” lub wprowadzić konkretne nazwy, dalej jak pkt. 3)

6. Inne księgi i spisy
(Zapis: „Temat nie przebadany” lub wprowadzić konkretne nazwy, dalej jak pkt. 3)

7. Mikrofilmy
(Zapis: „Temat nie przebadany” lub wprowadzić konkretne nazwy, dalej jak pkt. 3)

8. Cmentarz
(Zapis: „Temat nie przebadany” lub wprowadzić link)

9. Muzea
(Zapis: „Temat nie przebadany” lub wprowadzić informacje odnośnie jakie muzeum co zawiera w swoich zbiorach)

10. Biblioteki
W tym biblioteki cyfrowe (analogicznie do pkt. 9)

11. Słowniki
(analogicznie do pkt. 9)

12. Książki telefoniczne
(analogicznie do pkt. 9)

13. Książki, publikacje
(analogicznie do pkt. 9)

14. Artykuły
(analogicznie do pkt. 9)

15. Inne
Miejsce na wszelkiego rodzaju informacje których nie można było przyporządkować wyżej.

Pozdrawiam
Janusz Wegner

[Zatoka]

Minął ponad miesiąc od momentu wprowadzenia ostatnich zmian. W międzyczasie pozyskałem kolejne informacje na temat parafii. Nadszedł czas ich opublikowania by tą drogą pokazać jak takie zmiany i uzupełnienia można uwidaczniać pogłębiając wiedzę o parafii.

Pozdrawiam
Janusz

[Zatoka]

Dzisiaj dopisałem kolejne informacje. Od strony technicznej informacje wprowadzone kilka dni temu zmieniły kolor na czarny, zaś informacje z dnia dzisiejszego mają kolor czerowny. Dzięki temu czytający wie o jakie informacje został uzupełniony podstawowy post.

Pozdrawiam

Janusz