Kowal

[Ewa Chojnowska]

Pozwolę sobie tylko dodać, że z zawodem kowala wiąże się wiele zagadnień z dziedziny antropologii i religioznawstwa. Kowale byli niezwykle szanowani i mieli specjalną bardzo wysoką pozycję społeczną (nie chodziło o majątek, a o umiejętność przekształcania kawałków rudy w użyteczne przedmioty i to przy użyciu ognia).

Pozdrawiam serdecznie
Ewa

[Ewa Chojnowska]

Witam!
No i okazało się, że wśród moich przodków jest prawdopodobnie kowal (ferris faber). W księgach metrykalnych z XIX wieku znalazłam informację o narodzinach kolejnych dzieci. Rodziły się one w domach o różnych numerach. Najczęściej w domu o numerze jeden. Spodziewałam się, że kowal będzie na tyle zamożny, by mieć własny dom. Stąd moje pytania:
Czy ferris faber można inaczej tłumaczyć (był to mieszkaniec małej wsi Nowosiółki Kaardynalskie) w okolicach Tomaszowa Lubelskiego?
Czy można przyjąć, że numer 1 nadawano domowi właściciela wsi, a "ferris faber" był pracownikiem u szlachcica?

Z góry dziękuję za odpowiedź
Ewa

[aandy]

Przypuszczenia raczej nieuprawnione...

[Ewa Chojnowska]

Dziękuję za odpowiedź
Pozdrawiam
Ewa

[netsoft]

Witam
Odnalazłem dokument z ok.1850 roku akt urodzenia syna kowala. Kowal umiejąc czytać i pisać sam się podpisał w owym dokumencie.
Czy często kowale w owym czasie umieli pisać i czytać ?
Czy kowale pochodzili zawsze ze stanu chłopskiego, czy zdarzało się że np. zubożały szlachcic podejmował się tej roli ?
Czy jak zapisano, że był kowalem to oznacza, że to chłopska rodzina i koniec ?

[Fronczak Waldemar]

Sebastianie.
Popełniasz jeden z głównych grzechów uczestnika forum genealogicznego.
Powołując się na dokument, co prawda lokujesz go w czasie, ale nie podajesz miejsca wystawienia. Nie przytaczasz również tych treści z dokumentu, które dla sprawy są najbardziej istotne.

Co do pytania, czy kowalem mógł być zubożały szlachcic?
Wielu przedstawicieli zdeklasowanej szlachty wędrowało do miast imając się przeróżnych zawodów, inni poddawali się w dobrowolne poddaństwo stając się chłopami, czasami mogli też wykonywać inne zawody.
Co ich łączyło? Otóż w zdecydowanej większości przypadków, przestawali być szlachcicami, a ich dzieci rodziły się jako laboriosy, honestusy czy famatusy.
O tej grupie nie możemy mówić jako o zubożałej szlachcie, bo nie byli już szlachtą. Ludzie tacy mają jedynie pochodzenie szlacheckie, a to jest zasadnicza różnica, jak w przysłowiowej anegdocie "O Szczawnicy".
Umiejętność czytania i pisania wśród rzemieślników, także wiejskich, nie była czymś ekstraordynaryjnym. Warto zwrócić uwagę na system cechowy, ale także na szkolnictwo wiejskie - szkółki parafialne. Nie na wszystkich terenach działały one jednakowo, ale przecież istniały i po reformach Komisji Edukacji Narodowej, ich znaczenie wzrosło.
Gdzieś w nas głęboko zakorzenione są pewne stereotypy, które każą nam w chłopie widzieć ciemnego, wychudzonego i ciemiężonego chłopa w całej historii Polski. Wieśniak musiał być głupi, brudny, i pijany, co najwyżej sprytny na swój sposób, który umożliwiał mu okradanie pana.
Warto trochę głębiej zainteresować się kulturą i obyczajami ludu, ich strukturą społeczną, poziomem życia i ogólnie stosunkami społecznymi na wsiach. Były one nieco odmienne w dobrach królewskich, szlacheckich i kościelnych.
Ale to już odrębny temat.
Wracając do ukrytego w Twoim pytaniu równania: "piśmienny=pewnikiem szlachcic" radzę zobaczyć jak kształtowała się struktura społeczna studentów Akademii Krakowskiej. To wyraźnie pokazuje, że z tym kompletnym analfabetyzmem wśród stanu chłopskiego, to nie do końca jest prawda.

Celowo wskazałem, na wadę Twojej informacji, która polega na nie wskazaniu o który teren chodzi. Jak porównasz księgi z tego okresu dla Wielkopolski, z księgami z terenu Królestwa Polskiego, to zobaczysz, jakie kolosalne są róznice w zakresie umiejętności pisania wśród chłopów.

A tak z zupełnie innej beczki. W księgach stanu cywilnego dla wyznania mojżeszowego, w połowie XIX wieku, niemal wszyscy Żydzi podpisują akty. Był to wynik ich systemu szkolnictwa.

[netsoft]

Szanowny Panie Waldemarze
jak zwykle ma Pan rację co do toku mojego myślenia.

Oto treść owego dokumentu:
Działo się w wsi Komiarowice dnia 23 stycznia 1848 roku o godzinie 12 w południe.
Stawił się Karol Górski kowal w wsi Walinnie zamieszkały lat 23 liczący,w obecności
Felixa Gruszeckiego pisarza lat 27 w wsi Polubiczach zamieszkałego,tudzież Juliana
Janickiego propinatora w wsi Dubicy zamieszkałego lat 33 liczących i okazał nam
dziecię płci męskiej urodzone w wsi Walinnie dnia 16 stycznia r.b.o godzinie 5 rano
z jego małżonki Emilii z Siury lat 20 liczącej. Dziecięciu temu na chrzcie świętym
odbytym w dniu dzisiejszym nadane zostały imiona Antoni Tomasz. A rodzicami jego
chrzestnymi byli wyżej wspomniany Felix Gruszecki i Maryanna Kowalska. Assystujący
Julian Janicki i Ludwika Kurczyńska. Akt ten stawającemu i świadkom przeczytany został
podpisany przez nas,ojca i świadka. Matka i drugi świadek pisać nie umieją.
Ksiądz Mikołaj Krasiński ? Proboszcz Koniarowski
Karol Górski oyciec
Felix Gruszecki świadek

co ciekawe owy Antoni Tomasz zawarł później ślub ze Szlachcianką, stąd moje podejrzenie o pochodzenie szlacheckie w rodzinie, może kilka pokoleń wcześniej.

[Fronczak Waldemar]

Z treści tego aktu trudno wnioskować wprost o stanie społecznym uczestników. To środowisko "średniej klasy" wiejskiej. Kowal, pisarz i dzierżawca karczmy.
Biorąc pod uwagę, że nazwisko uczestników nie wykluczają, że możemy mieć do czynienia z drobną szlachtą, a rok 1850 wskazuje, że może to być szlachta nielegitymowana, to hipoteza o szlacheckich korzeniach ojca dziecięcia nie jest całkiem bez szans.
Trzeba pamiętać, że na całym północnym Mazowszu i Podlasiu, tylko niewielki odsetek szlachty zdołał się wylegitymować. Szlachtę, które nie przeprowadziła postępowania przed Heroldią, zapisywano w księgach "szlachta nielegitymowana" lub "gospodarze cząstkowi" ale bywały i wyjątki. Tu dodatkowo mamy do czynienia z osobami, które raczej nie posiadały ziemi, więc określenie "gospodarz cząstkowy" ich nie dotyczyło.
Moim zdaniem trzeba dotrzeć do zapisów z lat 30-tych. Tam powinno znaleźć się wyjaśnienie. Wtedy jeszcze całej szlachcie wpisywano ich stan w dokumentach.
Zaś co do ślubu ze szlachcianką, to nie jest żaden dowód. To zjawisko dość często notowane.
Biedne szlachcianki szły za majętnych chłopów, zaś podupadli szlachcice gustowali w bogatych córkach gospodarskich, osobliwie w sołtysównach

[netsoft]

Dziękuję za wyjaśnienia.
Zatem szukam wcześniejsze pokolenia ( ciekawe jakie zawody będą się pojawiać w rodzinie ), przeszukam też tabele likwidacyjne miejscowości oraz może zachowały się zapisy w cechu kowali. Poinformuję szanowne grono o wynikach poszukiwań, czy to kowal z dziada pradziada czy nie.
pozdrawiam
Sebastian

[Adam Leszczyński]

Nic innego poza znalezieniem Karola Górskiego nam nie zostaje. ;/

[wanda949]

Witam !
Mój prapradziadek był również kowalem (1834-1894) i mieszkał w miasteczku Bieżuń, w obecnym powiecie żuromińskim. Bardzo bym chciała znaleźć dokumenty cechowe, lecz nie wiem, gdzie ich szukać. Czy ktoś z Państwa mógłby mi coś podpowiedzieć ?
Z góry bardzo dziękuję. Wanda

[netsoft]

Witam
Nasz kowal mieszkał w 1848r w Walinie par.Komarówka,
gdzie mogę znaleźć dokumenty cechowe kowala, i jakie ewentualnie tam mogą być informacje ?

[SylwiaS]

A ja się pochwalę, że istnieje jeszcze budynek kuźni po moim prapradziadku i pradziadku:) Niestety, został nieco unowocześniony, odmalowany itd., ale jednak jest:)