"Dawne kieleckie, Kossow - miasteczko prywatne".

[kaliszanin]

Zamieściłem dzisiaj komentarz na stronie "Dawne kieleckie" do artykułu Dariusza Kaliny Kossów - miasteczko prywatne. Z reguły tego nie robię. W tym jednak przypadku w większej części artykuł był przedrukiem książki "Gmina Radków" ktorej autorami są: Czesław Hadamik, Dariusz Kalina, Adam Malicki, Edward Traczyński. Pan Dariusz Kalina "zapomniał", podpisując się pod artykułem, przypomnieć pozostałych nazwisk współtwórców. Myślę, że to nie jest zachowanie godne zacnego genealoga. Podobnie jak niegodne jest usuwanie mojego komentarza jaki umieściłem pod artykułem. Artykuł ten zawierał lukę w zakresie zmian własnościowych XIX i XX wieku dóbr kossowskich, którą uzupełniłem zamieszczając zebrane w efekcie osobistych kwerend informacje o dobrach kossowskich. Ta część również zniknęła. Korzystam więc z uprzejmości administratorów FORGENU i zamieszczam informacje jak niżej ponownie wierząc, że będą służyły wszystkim zainteresowanym

Po śmierci Romana Michałowskiego, jego żona Marianna Morstin oraz ich dzieci: Adam, Zofia (hr. Ostrowska) i Henryka sprzedają dobra Kossów Józefowi hr. Skorupce. Kontrakt kupna/sprzedaży podpisany 27 września 1823 roku opiewa na kwotę 186.400,00 zł. Józef umiera 30 października 1835 roku nie sporządzając testamentu. W wyniku postępowania spadkowego jego dzieci (Leon, Adam, Kalixta i Marianna) dziedziczą cały majątek w niepodzielności. Prawo własności do Kossowa, ale również Kwiliny, Świerkowa, Podłazia oraz pozostałych przyległości przejęła Józefa z hr. Przerębskich Skorupkowa od syna Adama, na podstawie Aktu spisanego w Krakowie w dniu 14 września 1848 roku, na kwotę 37.300,00 Rs. Światowe życie rodziny Skorupków doprowadziło do zadłużenia dóbr kossowskich i w efekcie ich licytacji. Licytacja publiczna (w drodze przymusowego wywłaszczenia w Trybunale Cywilnym w Kielcach) odbyła się w dniu 20 stycznia (01.02). 1871 roku i zakończyła się ich kupnem za wylicytowaną kwotę 30.000,00 Rs. przez Pelagię z Gawrońskich Slaską, małżonkę Stanisława Slaskiego, syna Teodora – członka sejmu i Ewy hr. Tarło. Józef Makólski odkupuje dobra Kossów już po czterech miesiącach tj. 13(25) kwietnia 1871 roku za sumę 33.500,00 Rs. Niestety umiera w 1886 roku. Prawo własności do dóbr kossowskich przechodzi na własność jego żony Karoliny z domu Bogusz. Dzieje się tak zgodnie z jego wolą, z mocy testamentu spisanego na trzy lata przed jego śmiercią (27 czerwca 1883 roku) , opublikowanego przez Z-cę Prezesa Kieleckiego Sądu Okręgowego dnia 09(21) września 1886 roku. Karolina robi świetny interes podpisując kontrakt kupna/sprzedaży (17/29 stycznia1895 roku), przed warszawskim notariuszem Janem Masłowskim na sumę 100.000,00 rubli. Tym samym nowym właścicielem dóbr kossowskich staje się Kazimierz Pilecki (syn Ottona). Po sześciu latach i on postanawia odsprzedać dobra kossowskie. Ich cena rynkowa osiągnęła już kwotę 150.000,00 Rs. Udaje mu się podpisać kontrakt sprzedaży na taką kwotę (12/25 kwietnia 1901 roku) z handlowcem „z okolicy” Janem, Łukaszem, Władysławem (trzech imion) Borkowskim – synem Stanisława i Eustachii z Czarnomskich. Od niego odkupuje Kossów – Kwilinę z przynależnościami (20.07/02.08.1909 roku), za sumę 260.000,00 Rs. Pelagia Janówna hr. Morstin z domu Tarnowska (zmarła w Kwilinie 17 maja 1931 roku) wdowa po hr. Władysławie Morstinie. Zaledwie po upływie roku, prawo własności do dóbr kossowskich przejmuje jej syn Jerzy, Władysław hr. Morstin. Akt rodzinnego podziału majątku z dnia 15/28 grudnia 1910 roku wymienia sumę 200.000,00 Rs. Niestety Jerzy umiera 16 stycznia 1918 roku, a dobra kossowskie wraz ze wszystkimi przynależnościami pozostają, aż do II wojny światowej własnością jego dzieci.
Myślę, że powyższe zestawienie będzie niezłym uzupełnieniem Pana artykułu w obszarze zmian własnościowych dóbr kossowskich w XIX i XX wieku.
Z ukłonami szacunku Karwecki Waldemar (karweckiw@interia.pl)

Myślę, że w przyszłości - skądinąd poważni ludzie - nie powinni sobie pozwalać na takie zachowania.